De creativiteit van Sena-rechthebbenden beperkt zich niet alleen tot muziek. Neem Frits van Swoll. De producent gebruikte zijn liefde voor muziek niet alleen in verschillende functies bij platenmaatschappijen Phonogram, Dureco en zijn eigen label Silver Angel Records, maar ook voor fotografie. In zijn fotoboek Vinyl in Stills komen muziek en fotografie samen in prachtige beelden van o.a. Toots Thielemans, Golden Earring en de iconische hoesfoto van Boudewijn de Groots album Hoe sterk is de eenzame fietser. De foto’s gaan vergezeld van gedichten van jazz-zangeres Isabella Hajee en schrijfster Katja Gebbink.
“Louis Armstrong zou optreden in het Concertgebouw in Amsterdam. Daar wilde ik heen, maar die jazzconcerten begonnen altijd pas om middernacht. Daardoor kon ik na afloop niet terug naar Hilversum, waar ik woonde. Gelukkig was er een vriend die de auto van zijn vader mocht lenen, zodat we er heen konden rijden. Dan was er nog een ander probleem: de kaartjes waren erg prijzig. Daar had ik een oplossing voor: ik belde de boeker en zei dat ik persfotograaf was. Dat was bluf, want ik had nog geen foto’s gepubliceerd. Toch kreeg ik een kaartje. Zo stond ik vooraan het podium, de camera in mijn trillende handen. Zo begon ik met het fotograferen van muziek.
Toch ben ik niet via de fotografie de muziekwereld ingerold, maar door een baan bij Phonogram. Vers uit militaire dienst spoorde mijn vader mij aan om een baan te zoeken. In de krant zag ik een vacature voor recorder/editor. Dat hield in dat ik met een technicus en een producer opnamen maakte van klassieke muziek gezelschappen. We gingen met zijn drieën en twee opnamerecorders heel Europa door om opnamen te maken. Zelf had ik niets met klassiek, ik was toen al een groot jazzliefhebber.
Ik leerde jazz kennen via de radio. Vooral de bebop vond ik te gek. Jazz fotograferen was spannend. En lastig: de belichting in het Concertgebouw was niet best, met slechts twee spots. Dan stond je daar met je camera, vooraan het podium, aan hun voeten. Dan moest je creatief zijn. Zoals bij Thelonious Monk, mijn held. In het Concertgebouw had je halverwege het concert een pauze. Toen ben ik snel aan de achterkant van het podium gaan zitten. Zo zat ik op slechts een meter afstand van Monk en kon ik goede foto’s maken. De camera zorgde er voor dat ik dicht bij mijn helden kon komen. Verschillende foto’s van Miles Davis, Dizzy Gillespie, Monk en Oscar Peterson zijn hoesfoto voor een LP geworden.
Na de jazz kwamen alle grote Amerikaanse popartiesten naar Nederland. Ook daar ben ik foto’s van gaan maken, net als voor Nederlandse popartiesten. Voor Golden Earring, Toots Thielemans en Boudewijn de Groot en talloze anderen. Voor die laatste maakte ik waarschijnlijk mijn bekendste foto: de hoesfoto van Hoe sterk is de eenzame fietser. Boudewijn belde mij en vroeg of ik de hoesfoto van zijn nieuwe LP wilde maken. Hij had geregeld dat we mochten fotograferen in de Amsterdamse Waterleidingsduinen, die toen nog niet publiekelijk toegankelijk waren. Het idee was simpel: hij zou met zijn zoontje Jim voorop de fiets gaan rijden en ik zou foto’s maken. Zo is die foto ontstaan.
In mijn fotostudio stond altijd muziek aan. Daar is de foto gemaakt voor de plaat El Saxofón van Hans Dulfer. Die kwam binnen en zei ‘ik heb niet veel tijd Frits’. Daarop zette ik hem voor de muur, nam een foto, draaide hem om en nam nog een foto. Die twee foto’s werden de voor- en achterkant van de plaat. Zelf ben ik het meest trots op de foto die ik maakte van Martine Bijl. De foto van haar album Martine Bijl Zingt Andersen toont haar zoals ze echt is. Deze foto’s en talloze andere foto’s staan niet alleen in mijn fotoboeken Vinyl in Stills en My Jazz Moments 1960-1970, maar ook op mijn website myjazzmoments.com.
