VOI©E presenteert overzicht collectieve geldstromen 2024

VOI©E, de brancheorganisatie voor collectieve beheersorganisaties voor auteurs- of naburige rechten (cbo’s), heeft het overzicht collectieve geldstromen 2024 gepresenteerd.

Sinds 2023 brengt VOI©E samen met alle in Nederland actieve collectieve beheersorganisaties de collectieve geldstromen overzichtelijk in kaart. Hoe lopen alle geldstromen van incasso naar verdeling. In 2024 hebben de cbo’s weer prima resultaten geboekt.

Het geldstromenoverzicht is een webtool waarmee alle belangstellenden de incasso en verdeling van alle collectieve geldstromen kunnen volgen. Via de incasserende organisaties, of via de verdelende organisaties of via de ontvangende categorieën rechthebbenden is te zien hoe – na aftrek van kosten - de voor verdeling beschikbare gelden rechtstreeks zijn verdeeld aan rechthebbenden en/of verdeeld zijn via buitenlandse zusterorganisaties en/of besteed zijn aan sociale, culturele of educatieve doeleinden. Voor nadere informatie kan iedereen terecht op de website van de betreffende cbo’s waar ook de uitgebreide transparantieverslagen te vinden zijn.

Het overzicht heeft niet voor niets de titel “complex ten behoeve van de eenvoud” Het oogt complex, maar goed is te zien is dat door deze inrichting van de sector niet alleen de gebruikers van de werken met hooguit enkele collectieve beheersorganisaties (cbo’s) te maken hebben, maar ook de rechthebbenden hun aandeel in de vergoeding ontvangen van één of hooguit enkele cbo(‘s). Het totale geldstromenoverzicht is hier te zien. Het overzicht van Sen is via deze link te zien.

Enkele belangrijke resultaten uit 2024 waren onder meer de stijging van de incasso met bijna 7,5% gestegen naar ruim 555 miljoen euro. Die stijging heeft voor het overgrote deel plaatsgevonden bij de vergoedingen voor muziekgebruik (87,5%), de overige geldstromen waren stabiel tot een lichte stijging. De ingehouden kostenpercentages waren bij alle geldstromen gedaald of stabiel. Nominaal zijn de kosten wel gestegen als gevolg van met name personeels- en ICT-kosten, maar die konden worden gecompenseerd met hogere geïncasseerde opbrengsten. Met die investeringen zijn de cbo’s er in 2024 in geslaagd aan fors meer rechthebbenden uit te keren.

De voor verdeling beschikbare geldstroom is - na inhouding van kosten - de som van de in 2024 geïncasseerde gelden die nog in hetzelfde jaar konden worden verdeeld, aangevuld met in eerdere jaren geïncasseerde gelden of andere opbrengsten die voor verdeling in 2024 beschikbaar kwamen.

Van de in 2024 verdeelde 446 miljoen euro is iets minder dan 100 miljoen (22%) via buitenlandse cbo’s verdeeld en is 20 miljoen (4,5%) besteed aan sociale, culturele en educatieve doeleinden. Drievierde deel is door de cbo’s rechtstreeks aan rechthebbenden uitgekeerd. (Dat hoeven overigens niet alleen Nederlandse rechthebbenden te zijn. Zo zijn bijvoorbeeld bij BumaStemra en Sena ook buitenlandse rechthebbenden rechtstreeks aangesloten.)

De zeven hoofdstromen nader in kaart

De zeven hoofdstromen (Muziek. Doorgifte/vod, Thuiskopie, Reprorecht, Zakelijk TV-gebruik, Onderwijspublicaties en Leenrecht) vormen 98,5% van de totale collectieve incasso. (De overige 1,5% incasso is in het geldstromenoverzicht verantwoord bij de betreffende incasserende cbo’s.)

• Muziekgebruik is veruit de grootste geldstroom, in 2024 werd € 318.259.552 verdeeld door BumaStemra aan componisten, songtekstschrijvers en muziekuitgevers en door Sena aan de artiesten en muziekproducenten, tegen een gemiddeld kostenpercentage voor deze geldstroom van 12,56% (0,2% gestegen) ten behoeve van 159.249 rechthebbenden (aan 15.000 rechthebbenden meer dan in 2023).
• Voor de doorgifte van uitgezonden films en tv-programma's door distributeurs als Ziggo en KPN en gebruik door VOD-platforms werd in 2024 € 34.046.750 verdeeld door StOPnl, VEVAM, NORMA, Lira en Pictoright. Zij konden daarmee in totaal 8.145 rechthebbenden hun vergoeding doen toekomen. (De vergoedingen voor het muziekgebruik in de betreffende audiovisuele werken is begrepen in de cijfers van Buma en Sena.) Het totale ingehouden kostenpercentage voor deze geldstroom daalde van 10.3% naar 8,66%.
• Stichting de Thuiskopie verdeelde in 2024 € 29.609.894. Via NORMA, Pictoright, PRO, SCGO, Sekam Video, STAP, Stemra en VEVAM kwamen de in 2024 verdeelbare vergoedingen bij 87.470 rechthebbenden terecht tegen een gemiddeld ingehouden kostenpercentage van 15,56%, een half procent lager dan in 2023.
• Reprorecht verdeelde in 2024 € 26.494.263 en deze reprogelden werden door Lira, Pictoright, PRO en FEMU aan in totaal 32.653 rechthebbenden uitgekeerd (1500 meer dan in 2023), met een gemiddeld kostenpercentage voor deze geldstroom van 12,33% (een daling met 2%).
• Videma verdeelde voor zakelijk tv-gebruik € 18.162.078, waarbij de voor Lira, Pictoright, NORMA en VEVAM geïncasseerde gelden door deze organisaties zelf werden verdeeld. In totaal ontvingen in 2024 8.588 rechthebbenden hun vergoeding voor dit gebruik, 1500 meer dan in 2023. Het gemiddeld ingehouden kostenpercentage voor deze geldstroom was 10,64%, bijna 3% lager dan in 2023.
• Voor gebruik in readers en andere onderwijspublicaties en online in met name het hoger onderwijs verdeelde UvO € 9.694.786, waarbij het aandeel voor buitenlandse rechthebbenden wordt verdeeld door IPRO. Lira, Pictoright en FEMU verdelen deze gelden voor hun achterban. Zo ontvingen 10.848 rechthebbenden hun vergoeding tegen een gemiddeld ingehouden kostenpercentage voor deze geldstroom van 13,57%, een daling van het kostenpercentage met 2,5% ten opzichte van 2023.
• Leenrecht verdeelde € 9.830.948. De incasso door stichting Leenrecht is exclusief het uitlenen van e-boeken, die afzonderlijk via de uitgevers, Lira en Pictoright worden geïncasseerd en verdeeld. De leenrechtvergoedingen werden in 2024 door Lira, Pictoright, PRO, NORMA, Sekam Video, STAP, Stemra en VEVAM verdeeld aan 69.951 rechthebbenden, ook fors meer dan in 2023. De totaal gemiddelde kosteninhouding voor deze geldstroom bedroeg 13,23% (1% lager dan in 2023).

Nauwelijks klachten

De vier cbo’s die substantieel in de markt incasseren zijn Buma, Sena, Reprorecht en Videma. Deze zogenoemde markt-cbo’s verstuurden in 2024 samen 325.062 facturen. In slecht 23 gevallen leidde dat tot klachten over vermeend onjuist handelen, die allemaal intern konden worden opgelost. In 2024 was er slechts 1 geschil waarover de onafhankelijke Geschillencommissie Auteursrechten zakelijk een uitspraak moest doen. Tijdens het recent gehouden jaarlijks overleg met de Commissie Auteursrecht van VNO-NCW en MKB-Nederland (“de CAR”) bleek ook tevredenheid van de brancheorganisaties met het functioneren van deze cbo’s. Tijdens het overleg leggen deze markt-cbo’s ook verantwoording af over het naleven van de met de CAR afgesproken gedragsregels die voorheen in het cbo-keurmerk stonden over de relatie met ondernemers en de naleving